W 1957 roku ukończył studia reżyserskie na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi (Polska), dyplom uzyskał w 1959 roku.
Steven Spielberg chciał, aby "
Listę Schindlera" wyreżyserował Roman Polański, który odmówił jednak ze względu na zbyt osobistą tematykę dzieła. Mieszkał bowiem w getcie krakowskim aż do ósmego roku życia, kiedy to uciekł z getta w dniu jego likwidacji. Matka Polańskiego zmarła później w obozie koncentracyjnym w Auschwitz.
Miał zamiar wcielić się w rolę młodego autostopowicza w filmie "
Nóż w wodzie". Nie zgodził się na to jednak kierownik artystyczny
Jerzy Bossak, gdyż Polański wydawał mu się niewystarczająco atrakcyjny do roli. Ostatecznie w filmie zagrał
Zygmunt Malanowicz, zdubbingowany przez Polańskiego, gdyż jego głos był zbyt mocny, dojrzały i niepasujący do postaci.
Międzynarodowe sukcesy "
Noża w wodzie" (nominacja do Oscara, nagroda FIPRESCI w Wenecji) zostały negatywnie przyjęte przez ówczesne władze PRL. Ostra krytyka Polańskiego, ze strony I Sekretarza PZPR
Władysława Gomułki, skłoniła go do emigracji.
Pełnił różne funkcje na następujących festiwalach filmowych:
- 1968 r. - członek jury 21. MFF w Cannes (Francja);
- 1991 r. - przewodniczący jury 44. MFF w Cannes (Francja);
- 1996 r. - przewodniczący jury 53. MFF w Wenecji (Włochy);
- 2003 r. - przewodniczący jury 29. Festiwalu Kina Amerykańskiego w Deauville (Francja).
Był zainteresowany udziałem w projekcie "
Wizje ośmiu", jednak ostatecznie nie został zaangażowany.
W 2005 roku został odznaczony medalem "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis" (Polska).
W 2007 roku przymierzał się do realizacji kosztującej 130 milionów dolarów adaptacji powieści
Roberta Harrisa "Pompeje". Projekt jednak upadł ze względu na strajk Gildii Aktorów Ekranowych.
W listopadzie 1989 roku Warner Bros. złożyło mu propozycję reżyserii adaptacji powieści
Michaiła Bułhakowa "Mistrz i Małgorzata". Projekt został jednak porzucony przez wytwórnię z powodu obaw budżetowych i przekonania, że tematyka nie będzie już istotna po upadku Muru Berlińskiego.
W wyreżyserowanym przez siebie filmie "
Piraci" miał zagrać postać Jean-Baptiste'a vel "Żabę". Angaż ostatecznie otrzymał
Cris Campion.
W 1996 roku wyreżyserował teledysk do piosenki "Gli Angeli" w wykonaniu
Vasco Rossiego.
Pierwotnie to on miał był reżyserem hollywoodzkiej superprodukcji "
Huragan" z
Mią Farrow w roli głównej, jednak po jego ucieczce z USA zastąpił go szwedzki twórca
Jan Troell.
W 1984 roku została wydana jego autobiografia pt. "Roman".
Pierwotnie to on miał być reżyserem filmu "
Dzień delfina", jednak kiedy był w Anglii w poszukiwaniu miejsc do kręcenia zdjęć, jego żona
Sharon Tate została zamordowana przez członków "Rodziny"
Mansona. Polański powrócił do Stanów i ostatecznie porzucił projekt, a jego miejsce zajął
Mike Nichols.
W 2000 roku otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Łódź (Polska).
W 1999 roku został członkiem paryskiego stowarzyszenia Académie des Beaux-Arts (Francja).
Był rozważany do roli w filmie "
Park Gorkiego", jednak finalnie nie znalazł się w obsadzie.
Nie mógł podjąć pracy nad filmem "
Dwóch Jake'ów" ze względów prawnych, jako że w Ameryce groziła mu kara więzienia za seks z nieletnią. Posadę reżysera przejął autor scenariusza
Robert Towne, którego z kolei zastąpił
Jack Nicholson, ostateczny reżyser filmu.
Miał pierwotnie wyreżyserować uwspółcześnioną adaptację "Sobowtóra"
Dostojewskiego. W roli głównej obsadzony został
John Travolta, któremu partnerować mieli
Isabelle Adjani,
John Goodman i
Jean Reno. Zdjęcia rozpoczęły się w czerwcu 1996 w Paryżu, jednak po 9 dniach w wyniku kłótni z reżyserem Travolta opuścił projekt. Po zaangażowniu
Steve'a Martina jako zastępstwo, z udziału zrezygnowała z kolei Adjani. Ostatecznie film nie powstał.
W 1969 roku napisał scenariusze do filmu o Wyprawie Donnera, a także biografii włoskiego skrzypka
Niccolo Paganiniego. Obydwa projekty zostały jednak porzucone.
Ma przyrodnią siostrę Annette.
Otrzymał tytuł doktora honoris causa następujących uczelni:
- 2000 r. - Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im.
Leona Schillera w Łodzi (Polska);
- 2004 r. - Uniwersytet La Sapienza w Rzymie (Włochy).